Tekst Bas Nieuwenhuijsen Beeld Michiel Rombouts
Ruimte voor de... Essche Stroom
Dijkversterking, als meanderen niet kan
Na het hoogwater van 1995 heeft waterschap De Dommel de afgelopen jaren onder andere de dijk langs de Essche Stroom verhoogd. Een ingewikkeld project waarbij de betrokkenheid van de inwoners onmisbaar was.
Op deze dronefoto is te zien hoe dicht de Essche Stroom langs een woonwijk loopt
‘Met name op de korte termijn is dijkversterking een geschikt middel om waterveiligheid te garanderen. Op langere termijn zetten we liever in op natuurlijke oplossingen die passen bij het watersysteem en de bodem,’ vertelt de Brabantse gedeputeerde Hagar Roijackers. ‘Zoals het bovenstrooms vasthouden van water in de haarvaten van het regionaal watersysteem en het tijdelijk bergen van water in natuurlijke laagtes.'
‘Rode draad waren cultuurhistorische waarden, recreatie en natuur’
Rode draad Bij het project Essche Stroom Bruggelaar gaat de Essche Stroom weer meanderen en krijgt zo meer ruimte. Maar in Esch is er geen ruimte voor meanderen. De Essche Stroom loopt daar langs de rand van een woonwijk in Esch, de achtertuinen van een tiental huishoudens grenzen zelfs direct aan de sloot die onderaan de dijk loopt. Dat maakte het werk ingewikkeld. Hans Koekkoek, projectleider van waterschap De Dommel, is helder: ‘De opgave stond vast. De dijk moest 80 centimeter hoger worden, het gebied van de Essche Stroom moest heringericht worden en we wilden ecologische verbindingen realiseren. Voordat we een plan gingen maken, hebben we uitvoerig met iedereen gepraat. Rode draad was dat mensen aandacht vroegen voor cultuurhistorische waarden, recreatie en natuur. Daar hebben we rekening mee gehouden.’ Ook Roijackers onderstreept het belang dat de provincie Noord-Brabant hecht aan draagvlak. ‘Weerextremen komen vaker voor, waardoor het soms heel droog is, maar soms ook heel nat. Denk maar aan de “regenbom” die vorig jaar juli in delen van Limburg, België en Duitsland viel. Dat maakt dat maatregelen voor waterveiligheid op begrip kunnen rekenen.’
Damwand Verhoging van de dijk betekende ook verbreding van de voet. Koekkoek: ‘Dat doe je aan de binnenkant van de dijk, want als je de rivier smaller maakt, vergroot je het probleem. Bij die tien huishoudens in Esch kon dat niet, dan hielden ze geen tuin meer over.’ Om schade aan de woningen te voorkomen, is er trillingsvrij een damwand geplaatst. Koekkoek benadrukt dat het werk zonder noemenswaardige problemen is uitgevoerd. ‘De aannemer stond dicht bij de mensen, en waarschuwde wanneer bepaalde werkzaamheden werden uitgevoerd.’ Uiteindelijk kijken de tien huishoudens direct aan de dijk in Esch toch tegen groen aan. Koekkoek: ‘De damwand reikt tot aan de hoogte van de oude dijk, de 80 centimeter die er bovenop zijn gekomen hebben we afgewerkt met een groene kruin, die ook bloemrijk wordt.’