Tekst Bas Nieuwenhuijsen Beeld Smoelt Fotografie
Emissieloos bouwen
De enige oplossing
De leden van het Emissieloos Netwerk Infra (ENI) zijn hard op weg met het versnellen van de ontwikkeling van emissieloos bouwmaterieel voor acceptabele kosten op basis van uniforme standaarden van 2030 naar 2026. ‘Er is geen alternatief,’ vindt Sipke Greidanus van GMB, programmacoördinator van ENI.
Sipke Greidanus: ‘Door emissieloos te werken breng je geen schade toe aan het klimaat, het milieu en de gezondheid van werknemers’
‘Emissieloos werken is noodzakelijk, ENI helpt daarbij,’ zegt Greidanus. ‘De uitstoot van onder meer CO2, stikstof en fijnstof is een enorm probleem bij bouwprojecten, ook voor de waterschappen die als opdrachtgevers fungeren. Bovendien is diesel een zeer zorgwekkende stof, slecht voor de gezondheid van de mensen die op een bouwplaats werken. De uitspraak van de Raad van State in de Porthos-zaak maakt emissieloos werken nog urgenter. Door emissieloos te werken breng je geen schade toe aan het klimaat, het milieu en de gezondheid van werknemers.’
‘Emissieloos werken is schaalbaar en betaalbaar in 2026’
Koplopers De afgelopen jaren is ENI, een netwerk van koplopers in de energietransitie in de bouwsector, flink uitgebreid. ‘Zo'n 2 jaar geleden hadden we ruim 20 deelnemers,’ vertelt Greidanus, ‘nu zijn het er 42.’ Deelnemers aan ENI zijn onder meer aannemers, energiebedrijven, verhuurders, leveranciers, importeurs en ombouwers van materieel. ‘Maar het wordt steeds breder, er zit nu bijvoorbeeld ook een leasemaatschappij bij. Er zijn alleen nog geen machinefabrikanten bij ENI aangesloten.’ Dat is jammer vindt Greidanus: ‘Uiteindelijk is Nederland op wereldniveau bekeken maar een klein land. Fabrikanten van machines moeten we meekrijgen om echt te kunnen opschalen en emissieloos materieel betaalbaarder te maken.’
Haalbaar ENI heeft zich ten doel gesteld dat emissieloos werken schaalbaar en betaalbaar is in 2026. ‘Dat is 4 jaar eerder dan de overheid aangeeft,' aldus Greidanus. ‘Dat is haalbaar maar daarvoor hebben we de hele keten nodig.’ Opdrachtgevers als de waterschappen kunnen daarbij helpen. ‘Ze kunnen bijvoorbeeld bij de aanbesteding van projecten de aannemers vervolgopdrachten in het vooruitzicht stellen, als die emissieloos werken. Dat maakt het voor marktpartijen interessanter om in emissieloos materieel te investeren en helpt bij het financieren ervan.’ Opdrachtgevers kunnen al in een vroeg stadium nadenken over de manier waarop de bouwplaats van energie zal worden voorzien. Greidanus: 'Het liefst via netstroom, maar het is nu soms al niet mogelijk om een aansluiting te krijgen doordat het net overvraagd is. Hoe zorg je dan toch voor de energievoorziening?’
Emissieloosnetwerkinfra.nl ‘Ook kunnen waterschappen soms zelf energieleveranciers zijn. Rioolwaterzuiveringsinstallaties produceren biogas dat vaak als restproduct afgefakkeld wordt, wanneer het niet verder wordt gebruikt. Dat gas kun je ook opslaan en gebruiken. En opdrachtgevers kunnen meehelpen om standaarden te ontwikkelen en in te voeren, bijvoorbeeld op het gebied van toezicht en uitvraag rondom emissieloos bouwen.’ Door bij de uitvraag te sturen op emissieloos hoef je je ook niet druk te maken om het meten van uitstoot. ENI is een ecosysteem door de keten heen, aldus Greidanus. ‘We delen onze kennis bijvoorbeeld via de website Emissieloosnetwerkinfra.nl, waarop onder meer tools staan en adviezen en publicaties. Volgend jaar gaan we ook meer events organiseren, met bijvoorbeeld workshops.’