Tekst Marc Notebomer en Jane Alblas Beeld Merlin Daleman
Dutch Water Authorities
Internationaal aan de slag
Nieuw leerprogramma om waterschappers uit te rusten voor werken in het buitenland
De Nederlandse waterschappen zijn in het buitenland al een aantal jaren actief. Onder de vlag van Dutch Water Authorities wisselen ze sinds 2014 kennis en ervaring uit en bevorderen ze de samenwerking met buitenlandse partijen die zich lokaal met waterbeheer bezighouden. Met de zogenoemde Blue Deal - de uitvoering hiervan ging vorige maand van start - neemt de internationale inzet van de waterschappen flink toe. Voor waterschappers die in het kader van dit programma naar het buitenland gaan, ontwikkelt Dutch Water Authorities een nieuw leerprogramma dat hen goed voorbereid op weg stuurt.
Hein Pieper is dijkgraaf van waterschap Rijn en IJssel. Als vicevoorzitter van de Unie van Waterschappen heeft hij de internationale samenwerking van de Nederlandse waterschappen in zijn portefeuille. ‘Water is een kwestie van wereldwijd belang,’ legt hij uit. ‘Over de toegang ertoe worden zelfs oorlogen gevoerd. Omdat er in het buitenland steeds meer belangstelling ontstond voor onze expertise op het gebied van waterbeheer, zijn we vijf jaar geleden met Dutch Water Authorities gestart: dat is het aanspreekpunt geworden van de waterschappen voor partijen over de grens.’
Als het gaat om het oplossen van waterproblemen, kent Nederland een lange traditie, vervolgt Pieper. ‘Onze waterschappen zijn de oudste bestuurslaag en bestaan al 900 jaar. De kennis die we hebben opgedaan willen we graag met andere landen delen. Andersom kunnen wij van die landen leren voor ons waterbeheer, bijvoorbeeld als het gaat om droogte. Door klimaatveranderingen wordt ook Nederland daarmee geconfronteerd. Maar hier is het een relatief nieuw verschijnsel.’
‘Het is belangrijk om vanuit een luisterende stand te opereren’
Hein Pieper tijdens de officiële lancering van de Blue Deal op 8 april jongstleden in Den Haag
Langlopende partnerschappen
Met voormalig minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Lilianne Ploumen ontwikkelde Pieper het idee om waterbeheer internationaal beter voor het voetlicht te krijgen. Dat idee werd uitgewerkt in de zogenoemde Blue Deal, een samenwerking tussen de waterschappen, het ministerie van Buitenlandse Zaken en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, die 8 april jongstleden officieel van start ging. Pieper: ‘De Blue Deal is een programma dat tot en met 2030 loopt. Het doel ervan is om langlopende partnerschappen te ontwikkelen en samen met lokale partners te werken aan goed watermanagement. Inmiddels hebben we 11 projecten gestart in 9 landen (bekijk de film over deze projecten) en staan er nog 6 of 7 op stapel. Uiteindelijk willen we met de Blue Deal zo'n 20 miljoen mensen in maar liefst 40 stroomgebieden helpen aan schoon, voldoende en veilig water.’
Er komt nu een leerprogramma dat de waterschappen ondersteunt dat beter te doen. Bij individuele medewerkers gaat het onder meer over het werken in een andere cultuur, didactische vaardigheden, veiligheid en communiceren. Bij de partnerschappen richt het leerprograma zich bijvoorbeeld op het versterken van de uitvoeringskracht, meten en rapporteren en intervisie. Bij het Blue Deal-bureau is het doel om te komen tot een steeds efficiëntere en effectievere programmasturing.
Pieper: ‘Een belangrijk onderdeel van het programma is aandacht voor interculturele verschillen. Hoe kom je als Nederlander over in een land met een andere cultuur? En hoe kun je het beste aansluiting vinden bij de belevingswereld van je lokale partner? In ieder geval niet door met een opgeheven vingertje te komen. Het is belangrijk om vanuit een luisterende stand te opereren: niet zelf al komen met het antwoord, maar de lokale partner de ruimte te geven om samen met jou de juiste oplossingen te vinden. Als je de verkeerde taal of symbolen gebruikt of zaken oplegt in plaats van overlegt, kun je mensen tegen je in het harnas jagen.’
Ook belangrijk in het leerprogramma is dat waterschappers de kans krijgen van elkaar te leren. Pieper: ‘Van elkaar horen waar je tegenaan loopt. De mogelijkheid krijgen om te delen wat we hebben opgebouwd… daar gaat het om.’
Halen en brengen
Wat leveren de Blue Deal-partnerschappen eigenlijk op? Is het geen verborgen ontwikkelingssamenwerking? ‘Zeker niet,’ zegt Pieper. ‘Het is niet alleen een kwestie van brengen maar ook van halen. Als waterschappen verkopen we zelf natuurlijk niets. Maar we willen wel bevorderen dat het Nederlandse bedrijfsleven een graantje mee kan pikken. Dat levert goed werk namelijk, ook internationaal.’
Ook de waterschappen zelf hebben veel voordeel van de partnerschappen. Pieper: ‘Het leert onze mensen om buiten hun eigen, vertrouwde kaders te werken. In het buitenland zijn ze even geen onderdeel meer van een organisatie, waarop ze terug kunnen vallen. Daardoor worden ze creatiever en werken ze zelfstandiger. Kort gezegd: we krijgen gemotiveerdere medewerkers terug.’
‘De trainingen en workshops die we ontwikkelen zullen breed beschikbaar worden gesteld,’ aldus Pieper. Hij benadrukt verder het belang van een behoedzame aanpak. ‘We moeten goed monitoren of we onze doelstellingen realiseren en zo ja, hoe. Als we te veel hooi op onze vork nemen, zouden we aan ons succes te gronde kunnen gaan. We kunnen nu eenmaal niet alles doen. Laten we rustig opbouwen, stap voor stap.’
Voor meer informatie over het leerprogramma dat in het kader van de Blue Deal wordt ontwikkeld: info@dutchwaterauthorities.com of www.dutchwaterauthorities.com.