Tekst Jane Alblas
Beeld PINO
Waterinnovatieprijs: duurzaamheidsambities in praktijk
En de winnaars zijn…
Maken de huidige stikstofproblematiek, PFAS-impasse en zorgelijke klimaatscenario’s je pessimistisch over de toekomst van het waterbeheer in Nederland? Het Waterinnovatiefestival maakte op 12 december duidelijk dat er alleen maar ruimte is voor optimisme. Maak kennis met de winnaars van de Waterinnovatieprijs die de waterwereld de komende jaren stappen vooruit zullen helpen!
De jaarlijkse innovatiedag van de Unie van Waterschappen, STOWA en de Nederlandse Waterschapsbank stond dit jaar in het teken van het thema digitale transformatie. Vandaar dat ze optrokken met Het Waterschapshuis, de zusterorganisatie van de Unie van Waterschappen gericht op ict-toepassingen. De Waterinnovatieprijs had om deze reden dit jaar een categorie Digitale transformatie en op het festivalterrein waren verschillende innovatieve projecten rond dit thema aanwezig. In een plenair programma stond futurist Tony Bosma stil bij de snelheid en mogelijkheden van de digitale transformatie, spraken IT-bedrijven en de waterschappen uit dat ze elkaar in deze tijd hard nodig hebben en werd het Winnovatieplatform van Het Waterschapshuis gelanceerd.
Mensenwerk
Daarnaast gaf hoogleraar Strategie & Innovatie Henk Volberda in een break-outsessie een lezing over de relatie tussen technologische vernieuwing en het investeren in menselijke relaties. In andere break-outsessies was aandacht voor digitaal leiderschap, innovatie en ethiek en het wegnemen van belemmeringen voor innoveren bij waterschappen. ‘Bij innoveren denkt men snel aan technologie, maar we wilden deze dag ook vooral laten zien dat de mens de drijvende kracht achter innovatie is en blijft,’ aldus Hein Pieper, vicevoorzitter en portefeuillehouder innovatie in het bestuur van de Unie van Waterschappen. ‘Omgaan en inspelen op de digitale transformatie is ook niet zozeer een technische uitdaging, maar een culturele opgave.’
Oscars van de watersector
De afsluitende “hoofdact” op het Waterinnovatiefestival was de uitreiking van de Waterinnovatieprijs. Een kleine honderd inzendingen waren in de race voor deze felbegeerde “Oscars” van de waterwereld. Onder leiding van juryvoorzitter Lidewijde Ongering, secretaris-generaal van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, werden in vier categorieën winnaars aangewezen.
Voor Ongering was het de derde keer op rij dat zij zich als juryvoorzitter aan de prijs had verbonden. ‘Ook dit jaar was de kwaliteit van de inzendingen hoog en viel vooral op hoe de innovaties inspelen op actuele vraagstukken.’
‘Zo zien we dat waterschappen hard bezig zijn hun bedrijfsvoering en projecten te verduurzamen,’ blikt Ongering terug op het jurytraject. ‘Ook de aandacht voor digitale transformatie past uiteraard heel goed bij de tijdgeest. Dat zien we in de innovaties ook duidelijk terug.’ Een duurzame dijkversterking met aandacht voor het landschap, een rioolwaterzuiveringsinstallatie die grondstoffen terugwint, een weg die regenwater buffert en een slimme vispassage: de rode draad bij de winnaars van de Waterinnovatieprijs is dat ze allen een steentje bijdragen aan een toekomst- en klimaatbestendig Nederland.
De winnaar in de categorie Schoon water: Kaumera
Iets als afval bestempelen, is bij veel waterschappen een gepasseerd station: ze denken circulair. En dat zie je terug in de winnaar in de categorie Schoon water. Samen met partners heeft waterschap Rijn en IJssel de rioolwaterzuivering in Zutphen omgebouwd tot een zogenoemde grondstoffenfabriek waar niet alleen schoon water maar ook een nieuwe biobased grondstof wordt gewonnen: Kaumera Nereda® Gum. Waterschap Vallei en Veluwe bouwt in Epe ook een installatie. Met de opgedane kennis kunnen meer rioolwaterzuiveringen op de wereld omgevormd worden tot grondstoffenfabrieken die veel minder afval produceren, afvalwater hergebruiken, een biologisch afbreekbare stof leveren en zo energie, CO2 en kosten besparen.
De winnaar in de categorie Waterveiligheid: dijkversterking Ooijen-Wanssum
Het mooie glooiende Limburgse landschap bleek in de jaren 90 bij Ooijen en Wanssum niet bestand tegen hoogwater van de Maas. Sindsdien zijn er allerlei noodmaatregelen getroffen, maar nu wordt er gewerkt aan een bestendige oplossing. Uitdagingen hierbij zijn het landschap zo veel mogelijk intact houden en het project zo duurzaam mogelijk uitvoeren. In opdracht van waterschap Limburg heeft Fugro samen met een uitgebreid consortium aan ingenieursbureaus erodeerbare steilranddijken en hoge gronddijken met flauwe taluds ontworpen. Door oeverbreedte mogen de steilranddijken zich ontwikkelen (natuurbuffer) en bij hoogwater eroderen (erosiebuffer). Door innovatief materiaalgebruik is het mogelijk om lokale grond uit de aanleg van de hoogwatergeul aan de Maas toe te passen, waardoor er sprake is van een duurzame dijkversterking met minder transportbewegingen.
Optimisme overheerst op eerste
Waterinnovatiefestival
De winnaar in de categorie Digitale transformatie: Smart Vislift
Visrijk water is gezond water. Waterschappen doen met vispassages veel moeite om vismigratie te bevorderen en zo de biodiversiteit in hun wateren een boost te geven, wat de waterkwaliteit ten goede komt. Het monitoren van de effectiviteit van deze vispassages was echter nooit goed op orde. Tot nu: Vislift B.V. en waterschap Rivierenland ontwikkelden de Smart Vislift, die volledig online alle prestaties van en activiteit bij een vispassage monitort.
De winnaar in de categorie Voldoende water: PlasticRoad
Van een nood een deugd maken. Dat typeert deze winnaar! Door klimaatverandering hebben we steeds vaker te maken met hoosbuien en omdat in steden zoveel verhard is, kan zo’n plotselinge grote hoeveelheid water slecht worden afgevoerd. PlasticRoad biedt een oplossing: wegen aanleggen die regenwater bufferen. Zelfs met een zeer hoge grondwaterstand is de PlasticRoad in staat 0,3 m3 per m2 aan water te bergen en te infiltreren. Daarnaast weegt de PlasticRoad maar 48 kg/m2: de lichtste verharding ter wereld.
Gerelateerde artikelen