‘Innovatie is
van iedereen’

Maar hoe organiseer je het?

Bij de waterschappen is veel aandacht voor innovatie. Daarbij denken we al snel aan technologie: slib dat wordt verwerkt tot grondstof, systemen die de stabiliteit van een dijk meten. Dankzij techniek komen dit soort innovaties tot stand. Denken we.

Henk Volberda, hoogleraar Strategie & Innovatie aan de Universiteit van Amsterdam, denkt er anders over. Hij was dit jaar één van de juryleden van de Waterinnovatieprijs. ‘Innovaties ontstaan niet alleen door te focussen op technische aspecten, maar ook door aandacht te besteden aan het klimaat in de organisatie,’ zegt hij. ‘Als je de “zachte kant” goed organiseert, komt de innovatie vanzelf.’ Volgens Volberda wordt succesvolle innovatie voor 25 procent bepaald door investeringen in technologie en voor 75 procent door leiderschapsstijl, manier van organiseren en inrichting van de arbeid. Dat laatste noemt hij: sociale innovatie.

Volberda: ‘Stel, een medewerker komt met een geweldig innovatief idee bij zijn leidinggevende en die zegt: “Goed idee, maak maar een businessplan.” Wat denk je dat er vervolgens gebeurt: niets!’ Volgens Volberda komen innovaties pas tot stand als de leidinggevende de medewerker centraal stelt. Hem of haar hulp en ondersteuning biedt. En een klimaat schept waar fouten maken mag. ‘Gelukkig merk ik dat steeds meer organisaties dat inzien. Ook door de krapte op de arbeidsmarkt.’

Henk Volberda: ‘Innovatie is niet alleen van de bestuurder of de directie’

Werkvloer

Het klinkt allemaal mooi, maar hoe organiseer je als waterschap sociale innovatie? Dat is niet zo ingewikkeld, zegt Volberda. ‘Innovatie is van iedereen, niet alleen van de bestuurder of de directie. Dus: loop over de werkvloer, ga naar de rioolwaterzuivering en vraag medewerkers hoe het beter of anders kan. Veel leidinggevenden vinden het moeilijk om deze vraag te stellen. Maar als je het doet, levert dat goede innovatieve ideeën op.’

Je moet die nieuwe manier van werken wel de tijd geven. ‘De ervaring leert dat er in het begin vooral veel ideeën worden bedacht voor het verbeteren van bestaande zaken. Maar na een tijdje komen er ook verrassende en radicale ideeën die zorgen voor echte vernieuwing.’

Volberda zag als jurylid van de Waterinnovatieprijs dat er in de waterschapswereld veel te innoveren valt. Tijdens de jurybijeenkomsten keek hij naar de combinatie van techniek en sociale innovatie. Hij roept iedereen die zich bezighoudt met innovatie op dat ook te doen. ‘En besteed veel aandacht aan alle aspecten die innovatie bevorderen.’