Tekst Bas Nieuwenhuijsen
Beeld Shutterstock
Voordelen voor
iedereen
Dijkversterking 3.0
Het hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden gaat de Lekdijk tussen Schoonhoven en Amerongen versterken. Voor het project Sterke Lekdijk is een speciale aanbestedingsvorm gekozen: het innovatiepartnerschap.
De Lekdijk is één van de oudste en belangrijkste primaire waterkeringen in Nederland. ‘Als de dijk doorbreekt, komt alles tussen Gouda en Amsterdam onder water te staan,’ zegt Waldo Molendijk, contractmanager van het project Sterke Lekdijk. ‘We moeten hem versterken in het kader van het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Niet dat hij nu zo slecht is, maar omdat deze dijk essentieel is en absoluut niet mag doorbreken. Als dat wel zou gebeuren, komen ruim 1 miljoen mensen in gevaar en ontstaat een economische schade van tientallen miljarden euro’s.’
Innovatiepartnerschap
Met het project is 55 kilometer dijk gemoeid. Molendijk: ‘We willen die niet alleen versterken, we hebben er ook andere ambities – van onszelf en van onze gebiedspartners − aan gekoppeld. Zo willen we de biodiversiteit stimuleren, de ruimtelijke kwaliteit behouden en moet het project zo veel mogelijk emissieloos en circulair worden uitgevoerd, dus met hergebruik van materialen. Als je de dijk op een traditionele manier zou versterken, moet je grote bermen aanleggen, die op sommige plaatsen wel 80 meter breed zijn. Dat willen we niet, want dan ontstaan er problemen met gebouwen langs de dijk en natuur- en recreatiekwaliteit.’
‘Als de Lekdijk doorbreekt,
komen ruim 1 miljoen
mensen in gevaar’
Om die reden zoekt het hoogheemraadschap alternatieven. Eén daarvan is een speciale aanbestedingsvorm: het innovatiepartnerschap. Bij zo’n partnerschap beschrijft een aanbestedende organisatie een probleem en de opdrachtnemers komen met innovatieve oplossingen. Molendijk: ‘Het project van de Lekdijk is zo omvangrijk dat we het hebben opgeknipt in zes deelprojecten. Als je een gebruikelijke aanbesteding doet, moet je voor elk deelproject opnieuw een hele procedure doorlopen. Bij een innovatiepartnerschap niet: heb je samen met een marktpartij innovaties ontwikkeld, dan mag je die direct inkopen voor de volgende deelprojecten.’
Cultuurverandering
Uiteindelijk scheelt dat tijd en geld voor de opdrachtgever en loopt de opdrachtnemer niet het risico dat een andere marktpartij er met zijn innovatieve oplossingen vandoor gaat.
‘Dat heeft grote voordelen voor iedereen,’ aldus Molendijk. ‘De markt is zeker van continuïteit van werk en durft daardoor te investeren in innovaties. Ook kun je over het hele project heen leren, je hoeft niet steeds opnieuw het wiel uit te vinden. Sommige innovaties zijn er al, in elk geval in pilotvorm. Andere moeten we samen onderzoeken en ontwikkelen. Het gaat daarbij niet alleen om technologische vernieuwingen, maar ook om sociale innovatie, een cultuurverandering. Hoe ga je met elkaar om als partners, hoe maak je zaken meetbaar, hoe zorg je voor kennisoverdracht en leren van elkaar?’
Molendijk: ‘We willen samen met partners gelijkwaardig samengestelde teams vormen. Het bestuur van De Stichtse Rijnlanden heeft dat omarmd, maar ook andere partijen staan open voor deze aanpak. Het kan een voorbeeld zijn voor andere grote projecten in onze branche. In de aanbestedingsprocedure hebben we nu zes potentiële partners geselecteerd, waarvan we uiteindelijk aan drie consortia het werk zullen gunnen. Die keuze moet nog worden gemaakt de komende tijd.’