Tekst Marieke Bos en Jane Alblas
Beeld Shutterstock
Ons Water
Omgevingsgerichter communiceren over water en klimaat
Spreek de taal van de inwoners
De ene inwoner maakt zich ernstig zorgen over klimaatverandering. De ander vindt het maar een storm in een glas water. De overtuiging van inwoners bepaalt of een boodschap over klimaatverandering of waterveiligheid overkomt of niet. Met de Ons Water Leefstijlvinder kunnen waterschappen hun communicatie beter op die overtuiging afstemmen.
In 2014 concludeerde de OESO in haar rapport Water Governance in The Netherlands - Fit for the Future? dat het waterbewustzijn van Nederlanders opvallend laag is. Daarom werd in opdracht van de Stuurgroep Water het meerjarige partnerprogramma Ons Water ontwikkeld. Binnen dit programma werken de partners van het Bestuursakkoord Water samen om het waterbewustzijn in Nederland te versterken. Om de communicatie met inwoners beter te laten verlopen liet Ons Water onderzoeksbureau SAMR een methode ontwikkelen om de leefstijlen van bewoners rond water- en klimaatbewustzijn te achterhalen: de Ons Water Leefstijlvinder.
‘De instelling en perceptie van inwoners bepaalt of je boodschap overkomt of niet’
Nuttig
In de SAMR-methode wordt elke leefstijl gekoppeld aan een voorkeursstijl voor communicatie. De Ons Water Leefstijlvinder geeft antwoorden op vragen als: welke leefstijlen hebben de inwoners in mijn gebied? En hoe kan ik hen het beste bereiken? Ook geeft hij toegang tot een interactief platform waarop de leefstijlen-Gis-kaart voor de betreffende wijken en straten meteen zijn in te zien en is er de mogelijkheid voor aanvullend communicatieadvies en uitvoeringskracht.
Dat de Leefstijlvinder nuttig is, weet Carmen van der Kort, senior communicatieadviseur van het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Het hoogheemraadschap gebruikte de tool in de verkenningsfase van de dijkversterking tussen Den Helder en Den Oever. ‘Als je een gebied kent, dan weet je wat werkt en benader je mensen vanuit je ervaring. Met de Leefstijlvinder konden we een analyse maken en gerichter communiceren met de bewoners. Die zijn naar leefstijl ingedeeld in kleuren.’
Leefstijlkleur
‘De leefstijlkleur van de meeste inwoners van dit gebied is geel: voor hen zijn dijkversterkingsprojecten ver van hun bed,’ vertelt Van der Kort. ‘Aanwonenden en bedrijven zijn vooral lime en aqua: die groepen zijn zich bewust van klimaatverandering en waterveiligheid en willen meedenken en helpen. Groen heeft weinig interesse. Gele en groene inwoners hebben we per brief en advertorial geïnformeerd. Klimaatverandering noemden we niet, het unieke karakter van de leefomgeving wel. Ook hebben we een informele bijeenkomst in een lokaal restaurant georganiseerd. Er kwamen 65 inwoners, relatief veel. Voor aqua en lime belegden we een werksessie waarin ideeën werden uitgewisseld. De locatie was iets luxueuzer. Ook hier was de opkomst met veertig mensen hoog.’ Het werken aan de hand van de Leefstijlvinder kost wel meer tijd, want je hebt een extra schijf in het proces, waarschuwt Van der Kort. ‘Maar daar staan veel voordelen tegenover. Met deze tool kunnen we onze dienstverlening en communicatie omgevingsgerichter maken.’ Kortom: door het gebruik van de leefstijlen sprak het hoogheemraadschap de taal van de inwoners.
Van april 2019 tot april 2020 draait een startprogramma met Ons Water Leefstijlvinder, bedoeld voor medewerkers van waterschappen, gemeenten, provincies, drinkwaterbedrijven, Rijkswaterstaat en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Delen uit dit artikel zijn eerder gepubliceerd in de Dijkwerkers-nieuwsbrief van het Hoogwaterbeschermingsprogramma.
Zes leefstijltypen, zes kleuren
De Leefstijlvinder onderscheidt zes leefstijltypen, ieder met een eigen interesseniveau in water- en klimaatthema’s. Voor ieder type zijn specifieke communicatiemiddelen en -strategieën ontwikkeld.
Geel: de ver-van-mijn-bed-show. ‘Met klimaatverandering en waterbeheer houd ik me niet bezig.’
Groen: de onwetende sceptici. ‘Veranderingen in het klimaat kunnen we echt niet stoppen.’
Lime: de actief betrokkenen. ‘Ik voel me geroepen om een steentje bij te dragen.’
Aqua: de welwillende volgers. ‘Ik zou graag in actie komen, maar weet niet hoe.’
Blauw: de calculerende sceptici. ‘Ik ben sceptisch over klimaatverandering, want ik hoor tegenstrijdige berichten.’
Rood: de geëngageerde hedonisten. ‘Ik doe minder dan ik eigenlijk zou willen doen.’
Gerelateerde artikelen
Deel dit artikel