Tekst Marc Notebomer
Beeld Johannes Timmermans
Klimaatadaptatie in de praktijk
Gebiedsintensieve samenwerking maakt Meerssen waterbestendig
Wateroverlast in mei 2018
Het Limburgse Meerssen is kwetsbaar voor overstromingen. Omdat het laag op de grens van het Maasdal en het Geuldal ligt, kan het in extreme gevallen te maken krijgen met snelstromend water van meer dan 1 meter hoog. Onder aanvoering van waterschap Limburg en de gemeente werkt een aantal lokale partijen intensief samen om Meerssen tegen wateroverlast te beschermen.
John Tobben is adviseur Watersysteem en -keten bij waterschap Limburg. ‘De situatie in Meerssen is niet uniek,’ legt hij uit. ‘Er zijn immers meer gemeenten in Nederland die geconfronteerd worden met de mogelijkheid van wateroverlast. Maar juist doordat Meerssen in een dal ligt, vergroot het probleem zich daar uit. In 2016 stonden delen van de dorpskern meerdere malen blank.’
Die overstromingen waren een concrete aanleiding voor de gemeente Meersssen, waterschap Limburg, provincie Limburg, de Limburgse Land- en Tuinbouwbond, Staatsbosbeheer en Waterleiding Maatschappij Limburg om de handen ineen te slaan. Samen hebben ze een intensieve gebiedsaanpak ontwikkeld die tot doel heeft om Meerssen klimaatadaptief te maken. Deze aanpak bestaat uit vier maatregelen: het vergroten van de infiltratiecapaciteit in het landelijk gebied, waterberging en gecontroleerde afvoer in het stedelijk gebied, extra waterbuffers in het watersysteem en het stimuleren van schadebeperking aan de eigen woning door eigenaren. Tobben: ‘Voor de eerste maatregel werken we samen met landbouw- en natuurorganisaties. De bedoeling is om 10 mm water extra te bergen in de bodem. Bij maatregel 2 komen de gemeente en het publieke domein kijken. We streven ernaar om 50 procent van het publieke verharde gebied af te koppelen. Dat wil zeggen dat het hemelwater in de bodem zakt in plaats van in het riool terechtkomt. Waterschap Limburg speelt zelf natuurlijk ook een rol. We bouwen bufferbassins, maar in een heuvelachtig gebied – dat bovendien kleinschalig en pittoresk is – is dat best lastig. In totaal willen we als waterschap zo 90.000 kuub water extra opvangen. Stel je eens voor: dat is 1 hectare keer 9 meter.’
‘In totaal willen we 90.000 kuub water opvangen’
Stimuleringsregeling
Tobben: ‘Ook willen we de inwoners stimuleren om regenwater af te koppelen van het riool. Dat kan lastig zijn, met name wanneer het gaat om bewoners die geen overlast hebben van extra water. Daarom hebben we een stimuleringsregeling voor het afkoppelen. Maar je zou ook kunnen denken aan een gedifferentieerd riooltarief, waarbij je minder betaalt wanneer je bent afgekoppeld of aan een verordening die afkoppeling verplicht stelt.’
Met de aanpak in Meerssen is veel geld gemoeid. Om acuut de grootste problemen aan te pakken is zes miljoen euro beschikbaar. Tobben: ‘Drie miljoen daarvan is van het rijk afkomstig, dat van Meerssen een nationale gebiedspilot heeft gemaakt. De overige drie miljoen komen bij het waterschap en de gemeente vandaan.’ Op termijn zal waarschijnlijk meer nodig zijn. ‘We hopen dan ook dat alle betrokken partijen zullen bijdragen.’
Gerelateerde artikelen
Deel dit artikel