Tekst Dave Schut Beeld ANP Foto
Zeeland is zoet met droogte
Efficiënt met effluent
In tijden van droogte kan effluent, oftewel gezuiverd afvalwater, dienen als extra bron voor water. Hoe maakt Zeeland hier gebruik van? Martijn van Kalmthout, beleidsmedewerker bij waterschap Scheldestromen, biedt een inkijkje.
De Oosterschelde, waarin waterschap Scheldestromen effluent loost
Door klimaatverandering doen zich steeds vaker langere perioden van droogten voor in Nederland, dat is bekend. Maar in het geval van Zeeland komt daar een extra complicatie bij. ‘Wij hebben geen grote zoetwaterrivieren waarmee wij ons watersysteem kunnen aanvullen,’ vertelt Martijn van Kalmthout. ‘Als het water weg is, dan is het ook echt weg. Wij zijn dus bijna volledig afhankelijk van regenwater.’
Zwemmen, niet drinken Gelukkig zijn er mogelijke oplossingen om die afhankelijkheid terug te dringen, en effluent is daar een van. ‘Effluent is water dat in de rioolwaterzuiveringsinstallaties wordt gezuiverd. Wat eruit komt, is schoon en voldoet aan de eisen. Maar er zitten nog wel bepaalde stofjes in, wateroplosbare deeltjes zoals bijvoorbeeld fosfaat. Laat ik het zo zeggen: je kunt erin zwemmen, maar je kunt het water niet drinken.’ Waterschap Scheldestromen loost effluent in het Zeeuwse watersysteem. ‘Dat doen we in de buurt van een gemaal dat water uit laat komen in de Westerschelde of de Oosterschelde. In de winter heeft dit effluent verder geen specifieke functie. Maar in de zomer, vooral in perioden van droogte, wordt ons watersysteem steeds een beetje leger. Dan kan effluent heel handig zijn om het systeem bij te vullen. Zeker wanneer we daardoor de schade kunnen beperken of voorkomen die ontstaat door het droogvallen van veen.’ In theorie zou effluent ook voor andere doeleinden kunnen worden gebruikt. ‘Dan zou je dat water alleen nog beter moeten zuiveren. Het zou zelfs drinkwater kunnen worden, zoals bijvoorbeeld in Las Vegas gebeurt, in de Verenigde Staten, omdat het daar nog veel droger is. In Nederland is dit probleem vooralsnog niet van die grootte; er is drinkwater genoeg. Wel kan het bijvoorbeeld nuttig zijn om effluent aan een fabriek te leveren die veel water verbruikt. Daarvoor is het wel schoon genoeg. Sinds dit jaar is wettelijk vastgelegd dat effluent dan weer niet gebruikt kan worden als irrigatiewater voor voedselproductie.’
Investeringen Wil Zeeland, of Nederland in het algemeen, effluent efficiënter gaan benutten, dan zullen er investeringen nodig zijn. ‘Er bestaan technieken om het water steeds schoner te krijgen, maar daar zijn flinke kosten aan verbonden. Wat dat betreft is het niet alleen een uitdaging voor Zeeland, of voor de waterschappen, maar voor de hele samenleving.’ Tot die tijd blijft Van Kalmthout het Zeeuwse beleid ontwikkelen. ‘We gaan dit jaar opnieuw beoordelen wat we precies met effluent kunnen doen.’