Tekst Marjan van Wijngaarden
Beeld Dimitry de Bruin
Waterkracht
Direct contact met jongeren werkt
Waterschap Amstel, Gooi en Vecht organiseert verkiezing nieuwe jeugdbestuurder
Vorig voorjaar zat de termijn van de jeugdbestuurder van waterschap Amstel, Gooi en Vecht erop. Het waterschap moest op zoek naar een nieuwe kandidaat. Adviseur educatie & jongerenbeleid bij het waterschap Wytze Hilgers ging met collega’s aan de slag en vroeg hulp aan de stichting Discussiëren Kun Je Leren (DKJL). Directeur Tessa van Velzen deed graag mee: ‘Zorgen dat het onderwerp water jongeren persoonlijk raakt was een uitdaging.’
Waarom een nieuwe jeugdbestuurder?
Wytze Hilgers: ‘De jeugdbestuurder is de link tussen het waterschap en jongeren. Zij of hij heeft de belangrijke taak het waterschap bij jongeren onder de aandacht te brengen. Omgekeerd signaleert de jeugdbestuurder wat er speelt onder leeftijdsgenoten en deelt dit met het waterschap. We laten de jeugdbestuurder altijd vrij hoe hij of zij dat doet. Onze vorige jeugdbestuurder Camil Mahdi werd vorig voorjaar 18 en dus moesten we op zoek naar zijn opvolger. Maar hoe? Uit ervaring weten we dat het vinden van een goede jeugdbestuurder niet eenvoudig is. Daarom hebben we eerst oriënterende gesprekken gevoerd met de Nationale Jeugdraad en een communicatiebureau. Daar leerden we veel van.’
Wat leerden jullie dan? Hilgers: ‘Bijvoorbeeld dat een goede wervingscampagne niet alleen stuurt op kwantiteit, maar ook op kwaliteit van de aanmeldingen. We zijn immers op zoek naar een goede nieuwe jeugdbestuurder. Dan heb je meer aan vijf bevlogen kandidaten, dan aan honderd die minder gemotiveerd zijn. Ook werd duidelijk dat we rekening moesten houden met beperkingen op het gebied van online campagne voeren, omdat de doelgroep minderjarig is. Je mag ze niet online targeten. En we ontdekten dat het belangrijk is dat een campagne ook betrokkenheid creëert bij jongeren. Het moest niet alleen gaan om het vinden van een nieuwe jeugdbestuurder, maar ook om het betrekken van een grote groep jongeren bij het werk van het waterschap. Daarom besloten we de werving van een nieuwe jeugdbestuurder te koppelen aan een live-evenement, met daarin ook aandacht voor wat de waterschappen zijn en wat ze doen.’ Tessa van Velzen: ‘Zo kwam het waterschap in contact met ons, de stichting Discussiëren Kun Je Leren. Onze stichting leert jongeren om na te denken over wat ze vinden en voelen en om dat onder woorden te brengen en hun mening te onderbouwen.’ Hilgers: ‘DKJL is expert in debatprogramma’s. Bovendien hebben ze een breed netwerk van scholen waar ze mee samenwerken.’ Van Velzen: ‘Ik was echt blij dat jullie bij ons terechtkwamen. Ik merkte meteen dat het waterschap jongeren serieus neemt. Dit was geen traject voor de bühne. De bestuurders van het waterschap zijn oprecht geïnteresseerd in wat jongeren vinden.’
‘We hebben veel jongeren actief betrokken bij het werk van de waterschappen’
Wat hield het traject in? Hilgers: ‘Het programma bestond uit lessen over het waterschap aan leerlingen van 14 en 15 jaar op 10 middelbare scholen in ons werkgebied. Twee lessen per klas. DKJL en het waterschap maakten samen de lesbrieven, en docenten die zijn verbonden aan DKJL gaven de lessen.’ Van Velzen: ‘Zorgen dat het onderwerp water jongeren persoonlijk raakt was een uitdaging. Veel jongeren weten niet wat het waterschap is en dat het een democratische organisatie is waar ook verkiezingen voor zijn. Ze zeiden vaak dat ze voor het eerst nadachten over water. In de lessen werkten we ook toe naar meningen. De leerlingen kregen dilemma’s voorgelegd. Bijvoorbeeld: moeten we burgers straffen als ze hun tuin vol tegels leggen, óf moeten we ze juist belonen als ze tegels weghalen? In alle dilemma’s bleken echt duidelijk verschillende meningen te zijn.’ Hilgers: ‘Na de lessen nodigden we alle 300 leerlingen uit voor een feestelijk evenement in de Melkweg in Amsterdam. Iedere klas had een vertegenwoordiger aangewezen die meedeed aan het Lagerhuis-debat Tot aan de Lippen (zie kader onderaan).' Van Velzen: ‘Er werd gedebatteerd over stellingen: we moeten ons gedrag veranderen en ons hoofd boven water houden en volwassenen moeten beter luisteren naar jongeren.’ Hilgers: ‘Het was tof om erbij te zijn en de jongeren te zien debatteren.’
Maar wie is nu de nieuwe jeugdbestuurder? Hilgers: ‘De drie finalisten van het debat in de Melkweg gingen door naar de volgende ronde: het verkiezingsdebat. Maar we hebben ook via andere media jongeren geworven die jeugdbestuurder wilden worden. Zo vonden we nog 4 enthousiaste kandidaten voor de finale.’ Van Velzen: ‘Die in totaal 7 jongeren hebben bij ons een pitchtraining gevolgd. Vervolgens deden ze alle zeven mee aan een verkiezingsdebat in het kantoor van Amstel, Gooi en Vecht, in het bijzijn van algemeen bestuursleden, medewerkers van het waterschap en familie.’ Hilgers: ‘De winnaar was Ilias Âdmi. Hij is onze nieuwe jeugdbestuurder. We zijn heel blij met hem.’ Van Velzen: ‘Maar ook de andere jongeren hebben zoveel gehad aan dit traject. Een van de moeders van een kandidaat zei nog tegen me: onze zoon is zo gegroeid!’
Is dit traject ook iets voor andere waterschappen? Hilgers: ‘Je investeert natuurlijk best wat in zo’n traject. Maar het ging ons niet alleen om het invullen van de vacature van jeugdbestuurder. Met dit programma hebben we veel jongeren bereikt en actief betrokken bij het werk van de waterschappen. Er is een mooie interactie tussen jongeren, bestuurders en ambtenaren ontstaan. Het zou goed zijn als we dit iedere twee jaar kunnen doen. Direct contact met de jongeren is zo zinvol. Zijn waar zij zijn. Ik kan het alle waterschappen aanraden.’
Tot aan de Lippen Bekijk de video Verkiezing Jeugdbestuurder waterschap Amstel, Gooi en Vecht