10/23
  • Pages
  • Editions

Tekst Maurits van den Toorn

Beeld Shutterstock

Kennisimpuls levert berg aan informatie op

Wijs met waterkwaliteit

Tekst Maurits van den Toorn

Beeld Shutterstock

Kennisimpuls levert berg aan informatie op

Wijs met waterkwaliteit

Maar liefst 4 jaar hebben waterschappen, provincies, kennisinstituten, drinkwaterbedrijven en het rijk samengewerkt in de Kennisimpuls Waterkwaliteit (KIWK). Het resultaat? Een berg aan bruikbare informatie over waterkwaliteit en de factoren die daarop van invloed zijn. Inmiddels is het programma stopgezet maar verder onderzoek blijft noodzakelijk, ook al kost dat tijd en (nog meer) geld.

De Kennisimpuls heeft goed duidelijk gemaakt dat we een tandje moeten bijzetten om aan de Kaderrichtlijn Water te voldoen

Natuurlijk was er al veel kennis over de kwaliteit van het water, maar de Kennisimpuls heeft desondanks veel toegevoegd, verduidelijkt Bas van der Wal. Hij is bij STOWA verantwoordelijk voor het ondersteunen van het beoordelen van de waterkwaliteit en de implementatie van de Kaderrichtlijn Water. ‘Zo hebben de waterschappen veel gebiedskennis, maar was er behoefte aan meer generieke kennis. Er zijn bijvoorbeeld technieken om meststoffen of restanten van geneesmiddelen in het water aan te pakken, maar welke werken het best? En we weten dat bepaalde stoffen giftig zijn – lang niet van allemaal trouwens – maar hoe bepalen we de toxiciteit van het water, vooral als er sprake is van cumulatie van verschillende stoffen? In het verlengde daarvan speelt de vraag hoe het zit met de vergrijzing van het grondwater, oftewel de mate waarin verontreinigingen daarin doordringen.’

'Nederland is weggelopen voor keuzes in omgevings- en milieubeheer’

Verleiden

Naast technisch onderzoek ging het er ook om het bewustzijn over waterkwaliteit te vergroten, juist bij mensen die zich daar niet mee bezighouden, vult Michaël Bentvelsen aan. Hij is lid van de werkgroep KIWK en werkzaam bij de Unie van Waterschappen. ‘Denk aan een actueel onderwerp als microplastics. We willen als waterschappen zo’n probleem niet pas oplossen als het er al is, maar proberen het te voorkomen door producenten en consumenten ervan bewust te maken.’

In het kader van de Kennisimpuls is in workshops veel kennis over gedragswetenschappelijk onderzoek overgedragen. Bentvelsen: ‘Hoe kunnen we bijvoorbeeld mensen verleiden milieuvriendelijker producten aan te schaffen, of apothekers faciliteren bij het terugnemen van medicijnen, zodat die niet in het water terechtkomen?’

Kosten van onwetendheid

Ook een belangrijk onderdeel van de Kennisimpuls is de Systeemgerichte Ecologische Stressanalyse (SESA), een instrument om in een heel stroomgebied alle factoren die de waterkwaliteit beïnvloeden te onderzoeken. Door SESA wordt duidelijk hoe alles met elkaar samenhangt, hoe de waterkwaliteit op plaats A wordt beïnvloed door iets wat op plaats B gebeurt. Van der Wal: ‘SESA biedt inzicht en voedt de discussie bij het maken van keuzes. De afgelopen jaren zijn we daar in Nederland een beetje voor weggelopen, allerlei opgaven op het gebied van omgevings- en milieubeheer zijn los van elkaar opgepakt, terwijl alles wat je doet invloed op elkaar heeft. We zien nu dat er duidelijker keuzes moeten worden gemaakt.’

De Kennisimpuls heeft uiteindelijk meer dan honderd rapporten opgeleverd, die voor iedereen zijn ontsloten. STOWA doet dat via haar website, zodat alle partijen ermee aan het werk kunnen, niet alleen specialisten maar ook bestuurders. Ook is er meer samenwerking tussen de vier kennisinstituten Deltares, KWR, RIVM en Wageningen University & Research ontstaan. Van der Wal: ‘De resultaten bieden aanknopingspunten voor verder onderzoek. Dat kost energie en geld, maar wie dat te duur vindt, beseft niet wat de kosten van onwetendheid zijn.’

En als laatste maar zeker niet minst belangrijke punt: de Kennisimpuls heeft duidelijk gemaakt dat een tandje bijschakelen noodzakelijk is om in 2027 aan de Kaderrichtlijn Water te voldoen. ‘De urgentie is goed onder de aandacht gekomen.’ Meer weten, ga naar de website van STOWA.

Gerelateerde artikelen

Handelen als één overheid Nationaal Programma Landelijk Gebied vraagt lef
Tegengeluid Bouwen in polder Rijnenburg
Drijvende hûskes Pleziervaart zet Friesland te kakken
Meelopen met... Blue Deal-medewerker Harmke Berghuis

Deel dit artikel

◂ Inhoud