Boerenbedrog

Het was een roerige zomer. Voor de waterschappen gaat die vooral de boeken in als een herhaling van het extreem droge jaar 2018. De droogvallende beken, de vele meldingen van blauwalg, de helaas broodnodige sproeiverboden, de extra dijkinspecties... Het hield de waterschappen goed van de straat. Maar breder gezien zal de zomer van 2022 vooral ook getypeerd worden door de onrust over de stikstofplannen. De boerenprotesten, de blokkades van wegen en de ondersteboven hangende vlaggen drukten hun stempel.

De berichten van de blokkades van distributiecentra door boeren bereikten mij zelfs via de Griekse journaals op mijn vakantie. En bij terugkomst in Nederland kwam ik door de wegversperringen van boeren mijn stad bijna niet in en ergerde ik mij aan het gebrek aan respect voor Nederland dat vormkrijgt door vlaggen die ondersteboven hangen. Als stadsmeisje dat snel haar mening klaar heeft, zal ik eerlijk toegeven dat ik behoorlijk klaar was met “de boeren”.

Ik weet niet of mijn directeur hier lucht van had gekregen, maar op een gegeven moment leek het hem een goed idee wanneer ik tijdens een werkbezoek bij een waterschap ook eens bij een boer langs zou gaan. Om de uitdagingen rond het behalen van de waterkwaliteitsdoelen en de transitie van de landbouw te bespreken. En daar stond hij dan: De Boer. Middelbare leeftijd, algemeen bestuurslid bij een waterschap, op een geborgde zetel. Het beeld kon eigenlijk niet stereotyperender, een lichtend voorbeeld van de waterschappen als agrarisch bolwerk. Ik ging mee naar zijn bedrijf en voor het eerst zag ik de praktijk daar met eigen ogen.

Dit is wat ik zag: een metersbrede teeltvrije zone langs zijn akkers om afspoeling van mest en gewasbeschermingsmiddelen (hij noemde ze zelf overigens gewoon bestrijdingsmiddelen) te voorkomen. Een grote biodiversiteitsstrook. Zonnepanelen. En een aparte container waarin hij met eigengemaakte filters zijn sproei-installatie voor bestrijdingsmiddelen schoonmaakt. Ook presenteerde hij een uitgebreid plan waarmee hij samen met het waterschap werkt aan een gezonde bodem die beter bestand is tegen wateroverlast en droogte.

Kortom, ik kreeg een lesje in niet te snel oordelen. Je kunt boeren niet over één kam scheren en er zijn ook boeren die juist de uitgelezen partners zijn om klimaatbestendige oplossingen uit te voeren. In de beeldvorming wordt de wereld soms heel zwart-wit afgeschilderd, maar gelukkig blijkt dit in de praktijk vaak mee te vallen. We zullen elkaar hard nodig hebben, want de uitdagingen zijn groot. In dit nummer van Het Waterschap zoomen we in op de waterkwaliteit. Die moet in 2027 sterk zijn verbeterd. Hoe gaan we die ambities halen? We kijken er naar met handhavers en experts van de waterschappen. Hoogleraar Marleen van Rijswick blikt in haar column vooruit op het zwartste scenario: wat als we het niet halen? Toch hoop ik dat na het lezen van dit nummer vooral het optimisme door slimme innovaties blijft hangen. Veel leesplezier!

Jane Alblas, vormt samen met Judith de Jong de hoofdredactie van Het Waterschap