Tekst Katinka Regtien Beeld Shutterstock
Schoon genoeg van microvervuiling
Hoogwaardig hergebruik van water? Kristalhelder!
Jaarlijks komt zo’n 190 ton aan medicijnresten in het oppervlaktewater terecht. Voor het grootste deel zijn dit resten die via urine in het riool terechtkomen en vervolgens onze sloten, meren en rivieren bevuilen. Het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier bouwt, na een succesvolle pilot, aan een grootschalige proefzuivering in Wervershoof, waarbij ozontechnieken worden ingezet om microverontreinigingen uit het afvalwater te filteren.
‘Met de ozontechniek kunnen we straks ieder uur 700 m³ water zuiveren,’ vertelt Ronald Koolen, beleidsadviseur waterketen bij het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. ‘Daarmee halen we 70 tot 80 procent van de verontreinigingen eruit. Keerzijde is dat het een heel kostbare maatregel is. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft 65 miljoen euro beschikbaar gesteld. Daarvan is 60 miljoen bestemd voor de bouw van een aantal demo-installaties, waaronder die in Wervershoof. De overige 5 miljoen gaat naar onderzoek naar hoogwaardig hergebruik van dat water.’ Het waterschap werkt hierbij nauw samen met drinkwaterbedrijf PWN. Koolen: ‘Het mooie is dat de drinkwaterbedrijven al zo’n 40 jaar ervaring hebben met deze waterzuiveringstechnologie en dat wij daar nu gebruik van kunnen maken. Met het verschil dat ons water wel een stuk viezer is. Er is nog heel veel te leren, maar door samen te werken hopen wij binnen 10 jaar de technologie te beheersen.’
‘De volgende stap zijn nano- en microplastics’
Opleidingsprogramma De techniek is de ene kant van het verhaal. Daarnaast richt het waterschap zich ook op de andere kant: het voorkomen dat medicijnresten in het water terechtkomen. Immers, wat er niet in komt, hoef je er ook niet uit te halen. Koolen: ‘Alle ketenpartners, dus niet alleen de waterschappen, maar ook apothekers, gemeenten, farmaceuten en ziekenhuizen, spannen zich in om het medicijnprobleem zo klein mogelijk te houden. Ook spreken we huisartsen en apothekers om hen meer bewust te maken. Zij kunnen bijvoorbeeld hun patiënten stimuleren om medicijnresten terug te brengen. Inmiddels is dit een vast onderdeel van hun opleidingsprogramma.’
Cirulaire economie Terug naar de ozontechniek. Koolen verwacht niet dat dit de laatste stap is in waterzuiveringen. ‘Het is een groeimodel. Het is ons de laatste decennia gelukt om het water steeds schoner te krijgen. We zijn nu zover dat we ons richten op medicijnresten, maar de volgende stap wordt het verwijderen van nano- en microplastics en antibioticaresistente bacteriën. Er komen steeds meer stofjes bij.’ Ook op het van terrein van meetmethoden staan de ontwikkelingen niet stil. ‘Uiteindelijk willen we toe naar een circulaire economie, waarin hoogwaardig hergebruik van water mogelijk is. Daar anticiperen we nu al op, door niet alleen te focussen op medicijnresten, maar te kijken wat we er maximaal uit kunnen halen. Dat kunnen we als waterschap niet alleen; daarvoor is het nodig dat alle ketenpartijen hun ervaring en kennis inbrengen.’