Tekst Bas Nieuwenhuijsen Beeld Hoogheemraadschap van Delfland
Dynamisch kustbeheer
Medewerkers van de maand: grazende geiten en schapen
De trouwste medewerkers van het hoogheemraadschap van Delfland zijn geen mensen, maar geiten en schapen. Zij spelen een belangrijke rol in het kustbeheer in het gebied en hebben in sociaal opzicht een extra waarde: ze vormen een deel van de dagbesteding van de bewoners van zorginstelling ’s Heeren Loo, die voor de dieren zorgen. Een bekroond project.
Het hoogheemraadschap van Delfland is onder meer verantwoordelijk voor het beheer van de kust tussen Hoek van Holland en Scheveningen. ‘Dat pakken we dynamisch aan,’ zegt hoogheemraad Peter Ouwendijk. ‘Dat wil zeggen dat we het natuurlijke proces zo veel mogelijk de ruimte geven. Zand vanaf de voorste rij duinen aan de zeekant wordt door de wind meegenomen en komt terecht in de achterliggende duinen. Zo kan het duingebied meegroeien met de stijging van de zeespiegel, waardoor de waterveiligheid op peil blijft.’
Zorgboerderij
‘Als je voor dynamisch kustbeheer kiest, kun je het beste uit het gebied wegblijven,’ gaat hij verder. ‘Maar wij helpen het proces een handje, onder andere door de voorste duinen in te kerven. Daarnaast is er de zandmotor: tussen Kijkduin en Ter Heijde is in één keer heel veel zand opgespoten in zee. De stroming in zee haalt het daar weg, waardoor het aan de kust komt en door verstuiving de duinen opwaait.’ Het gebied bij Kijkduin maakt deel uit van Nationaal Park Hollandse Duinen en van de Natura 2000-gebieden. ‘Vandaar onze keuze voor een natuurlijke beheersvorm,’ zegt Ouwendijk. ‘We zijn ermee begonnen in 2013 en ik moet zeggen: het loopt goed. De waterveiligheid komt er niet door in gevaar. Toen we begonnen, waren er zware najaarsstormen en zag je dat er behoorlijk wat zand was afgeslagen. Maar dat leverde geen gevaar voor overstromingen op. Verder is natuurlijk beheer goed voor de biodiversiteit in het gebied. Doe je het niet, dan krijg je aan landzijde een monotone begroeiing met duindoorn en duizendknoop. Dat voorkom je door een afwisseling te creëren van begroeide en kale plekken, waardoor meer plant- en diersoorten zich in het gebied thuis voelen.’ Om dat te bewerkstelligen heeft het hoogheemraadschap van Delfland een bijzondere samenwerking met zorgboerderij Willemshoeve en Stichting Westlandse Schaapskudde. Ouwendijk: ‘Zij leveren geiten en schapen, die we in het gebied laten rondlopen. Die eten duindoorn, duizendknoop, onkruid en gras, waardoor je vanzelf begroeiing en kale plekken krijgt. De dieren worden in de gaten gehouden door hulpherders van ’s Heeren Loo.’ Dat is een instelling voor mensen met een beperking.’
‘Biodiversiteit en waterveiligheid gaan hand in hand’
De dieren eten duindoorn, duizendknoop, onkruid en gras, waardoor er afwisseling van begroeiing en kale plekken ontstaat
Onderscheiding
Delfland is bijzonder blij met deze samenwerking. En trots dat het project onlangs is bekroond met de onderscheiding Pro Flora et Securitate. Ouwendijk: ‘Die onderscheiding is door Peter Glas, deltacommissaris en oud-voorzitter van de Unie van Waterschappen, ingesteld om de groei van bloemen en planten op waterkeringen te stimuleren.’ Pro Flora et Securitate betekent: voor planten en veiligheid. Toch draait het in het duingebied niet alleen om veiligheid, bloemen en planten. Ouwendijk: ‘Er is ook sprake van een recreatieve functie. De behoefte daaraan is groot. Aan de voet van de duinen hebben we voor een deel het prikkeldraad weggehaald zodat mensen een stuk van het gebied in kunnen. Het deel waar de geiten en schapen grazen blijft afgeschermd, want de dieren moeten niet weg kunnen lopen. Maar het is natuurlijk leuk, dat je ze af en toe kunt zien als je door de duinen loopt. Het is een proef, we gaan ervan uit dat mensen respectvol met het natuurgebied en de grazers omgaan. In oktober kijken we hoe het duin en de vegetatie eruitzien, en of de proef is geslaagd.’
