Tekst Jelle van der Meulen
Beeld Waterschap Rivierenland
Innovatie
Waterschap Rivierenland plaatst onderwaterpompen tegen droogte
Warme periodes en laagstaand water zorgen voor watertekorten in de Betuwe, waar rivier de Linge de levensader is voor telers en landbouwers. Nieuwe onderwaterpompen bij inlaat de Pannerling moeten het gebied toekomstbestendig maken.
‘Droogte vraagt om meer beregening voor gewassen en om hittebestrijdende maatregelen om fruit te beschermen, zoals extra verneveling en koeling. Juist op de momenten dat het waterpeil te laag is, krijgt ons watersysteem daarom te maken met een piekvraag,’ zegt Heike Shuval, beleidsadviseur bij het waterschap Rivierenland. In Rivierenland ligt de Linge, de langste rivier van Nederland, waarvan een groot gebied afhankelijk is voor de watertoevoer. Een laag waterpeil van de rivier raakt telers en landbouwers, maar is ook nadelig voor het leven in en rondom de Linge.
‘We willen de natuur zo min mogelijk belasten’
Kopzorgen
De droge zomer van 2018 benadrukte andermaal de noodzaak van een nieuw ontwerp van de Pannerling, een belangrijke inlaat en tevens het begin van de Linge. ‘Het waterpeil was in 2018 een stuk lager dan onze modellen voor dat moment hadden voorspeld,’ zegt Wouter de Bie, vakspecialist Werktuigbouwkunde bij het waterschap. ‘Het plaatsen van noodpompen bood weliswaar tijdelijk uitkomst, maar kostte veel tijd, geld en kopzorgen en is daarom geen oplossing voor de lange termijn.’
De Bie en het team van bouwkundigen en hydrologen werken momenteel aan een ontwerp waarmee de Linge de komende 50 jaar vooruit zou moeten kunnen. Omdat de Pannerling buitendijks is gepositioneerd, kan het waterschap geen traditioneel gemaal bouwen. Het waterschap onderzoekt daarom de mogelijkheid om onderwaterpompen in een vaste opstelling te plaatsen.
Hoe dat het beste kan gebeuren, wordt nu onderzocht, legt De Bie uit. ‘Het is heel belangrijk dat de pompen diep genoeg worden geplaatst. Er moet genoeg “dompeldiepte” zijn; dit houdt in dat er zich aan de zuigzijde altijd voldoende water bevindt. Als dit niet het geval is, zuigt de pomp ook lucht aan en zakt de capaciteit. Bovendien moeten de pompen zo geplaatst worden dat ze zo min mogelijk zand aanzuigen.’
Visveilig
‘Je moet met veel factoren rekening houden bij zo’n nieuw ontwerp van een inlaat,’ beaamt De Bie. ‘We willen de natuur zo min mogelijk belasten. De pompen moeten visveilig zijn; zo veel mogelijk vissen moeten onbeschadigd door het gemaal komen, als ze verpompt worden. Ook zullen we vispassages aanleggen bij de stuwen verderop in de Linge en om het gemaal heen.’
Het nieuwe ontwerp van de Pannerling kan relevant zijn voor alle inlaten aan rivieren waar het peil minder te sturen valt, verwacht Shuval. ‘Het is essentieel dat als we als waterschap iets nieuws ontwerpen, we dit later ook kunnen delen. Zo houden we ons eigen water op peil en dragen we ondertussen bij aan slim watermanagement.’