Judith de Jong (l.) en Jane Alblas
Hoofdredactioneel commentaar
Water genoeg toch?
Een bezorgde directeur van een Twents containeroverslagbedrijf deelt afgelopen zomer in EenVandaag haar angstige toekomstbeeld. ‘Een IJssel met lagere waterstanden betekent voor deze regio dat de aan- en afvoer van grondstoffen wordt beperkt. Ik denk ook echt wel aan de export van producten zoals zout, bier en staal. Maar ook aan andere grondstoffen die hier weggaan en aankomen. Dat wordt compleet beperkt. Dat betekent ook dat veel bedrijven moeten sluiten en het gaat veel werkgelegenheid kosten.’ Grote zorgen over een rivier die zomers te maken heeft met historisch lage standen ten gevolge van steeds langdurigere droogte. Wie dit najaar in de buurt van de IJssel is geweest, klinkt dit toekomstbeeld echter tamelijk belachelijk in de oren. Dit najaar steeg het peil in de IJssel meerdere keren naar een hoogte van 14 meter boven ANP met ondergelopen weilanden, overgelopen sloten en een verzadigde bodem tot gevolg. Allemaal omdat het najaar van 2023 de boeken is ingegaan als één van de natste ooit gemeten in Europa. Meer dan genoeg water, zou je denken. Beide verhalen zijn een weerspiegeling van de nieuwe realiteit: extreme droogte en historisch hoge waterstanden kunnen naast elkaar bestaan. Door toenemende weersextremen zien we ook voor de waterbeschikbaarheid steeds grotere extremen: droogterecords en neerslagrecords in eenzelfde jaar bijvoorbeeld. Een veelgehoorde reactie is dan ook: kan het water dat in het najaar valt niet worden opgeslagen voor drogere tijden? Zoals u weet, kan dat deels: waterschappen geven steeds meer prioriteit aan het langer en beter vasthouden van water. Maar daarmee is het probleem niet volledig opgelost. Er is op zichzelf genoeg water, alleen niet altijd op het juiste moment en op de juiste plaats. Dit is een probleem dat inzet vraagt van spelers aan de vraag- en aanbodzijde van water. Enerzijds moeten we samen met het rijk en provincies zorgen dat we water beter vasthouden. Anderzijds moeten we zorgen dat we zuinig omgaan met het beschikbare water. Nu is het zo dat de watervraag het hoogst is wanneer het aanbod van water het laagst is. Dit kunnen we meer in balans brengen door water en bodem sturend te laten zijn voor het gebruik en waterbesparing te bevorderen. Samen met de drinkwaterbedrijven doet de Unie van Waterschappen de oproep aan een nieuw kabinet om deze problematiek gezamenlijk op te pakken en tekorten en overlast te beperken. Ondanks de grote uitdagingen zien de waterschappen die toekomst met optimisme tegemoet. Dit blijkt onder meer uit het enthousiasme van de winnaars van de Waterinnovatieprijs 2024. Ook andere innovatieve manieren om de waterbeschikbaarheid te bevorderen komen langs in deze editie. En hoe innovatief vinden ons partners de waterschappen eigenlijk? We vroegen om een kritische blik. Lees dit en nog veel meer in deze nieuwe editie van Het Waterschap! Jane Alblas, vormt samen met Judith de Jong, de hoofdredactie van Het Waterschap