Tekst Jelle van der Meulen Beeld Shutterstock
Innovatieve projecten
Zorgen voor zoetwater
Zoet water is essentieel voor mens, natuur en industrie. Maar door droogte en kortere, heftigere stortbuien – waardoor oppervlakte- en grondwater niet snel genoeg aangevuld worden – kunnen tekorten ontstaan. Het Waterschap brengt vier innovatieprojecten in beeld die ervoor moeten zorgen dat we ook in de toekomst over voldoende zoet water beschikken.
Een nationale gieter Via de Maas en Rijn komt een hoop zoet water ons land binnen: maar liefst drie keer zoveel als er aan neerslag valt, becijferde Deltares. Met het idee van de Nationale Gieter (naar de vorm van de Veluwe) wil Deltares een deel van het rivierwater opslaan in de ondergrond van de Veluwe. Sla je 0,5 procent van het rivierwater op, dan heb je al een derde van de benodigde zoetwatervoorziening in Nederland. De Nationale Gieter kan alleen slagen als het watersysteem leidend is bij ruimtelijke ordening, stelde hoogleraar waterbeheer Piet Verdonschot in het actualiteitenprogramma EenVandaag. Met de woorden van minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat eind vorig jaar dat water en bodem sturend worden bij ruimtelijke keuzes, is misschien de tijd gekomen om het plan van de Nationale Gieter weer nieuw leven in te blazen.
Slim ondergrond gebruiken COASTAR richt zich op zoetwatervoorziening door slim gebruik van de ondergrond. Het bergt zoet water ondergronds en gebruikt brak water om kustgebieden te voorzien van voldoende zoet water. In maart van dit jaar publiceerde COASTAR geohydrologische geschiktheidskaarten, waarop kansrijke locaties staan om bovenstaande maatregelen te treffen. Op 250 meter nauwkeurig zie je welke locaties geschikt en welke minder geschikt zijn, om een startpunt te vormen voor de verschillende partijen om in gesprek te gaan over hoe dit project kan bijdragen aan voldoende zoet water.
Meer zoet water voor de landbouw Met het project GO-FRESH is in 2018 een aantal methoden ontwikkeld om de zoetwaterbeschikbaarheid voor de landbouw te verbeteren. Met het Kreekrug Infiltratie Systeem is de grondwaterstand verhoogd door zoet oppervlaktewater via regelbare, peilgestuurde drainage in het perceel te brengen. Met de Freshmaker zit er in de landbouwgrond een buis die zout water uit de bodem haalt, waardoor extra ruimte ontstaat om zoet water op te slaan. Een andere buis infiltreert in de natte periode zoet water en onttrekt dat in de droge periode. Drains2Buffer creëert een zoetwaterbuffer tussen zout grondwater en gewassen, door een dunne zoetwaterlens met een diepe drainage zo veel mogelijk op peil te houden.
Hergebruik gezuiverd rioolwater Al een aantal jaar werken waterschappen aan het hergebruiken van water uit de rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi’s). Met voldoende effluenten (gezuiverd afvalwater) kunnen rwzi’s in de toekomst dienen als waterfabrieken, die een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de lokale watervoorziening. Uit recent onderzoek van KWR en STOWA bleek dat de potentie van hergebruik van water uit rwzi’s hoog is, maar dat het van belang blijft om de doorwerking van waterhergebruik door het hele watersysteem inzichtelijk te maken.