Waterkracht

Golf van participatie spoelt waterschap schoon

Amstel, Gooi en Vecht maakt van inwoners klimaatambassadeurs

De medewerkers van Waternet werken namens waterschap Amstel, Gooi en Vecht iedere dag met hart en ziel aan water. Sinds kort doen ze dat met de inwoners samen, in De Blauwe Golf. ‘Steeds meer mensen doen mee door plastic uit het water te halen, tuinen te vergroenen of regentonnen te plaatsen,’ zegt Bea de Buisonjé, dagelijks bestuurder bij het waterschap. Rens de Jong, energieadviseur in Amsterdam en één van de deelnemers: ‘Soms is het ook weleens ontmoedigend. Dan heb ik zakken met rommel opgeruimd en ligt het de volgende dag weer vol.’

Waarom zijn jullie De Blauwe Golf gestart? De Buisonjé: ‘Als bestuur van Amstel, Gooi en Vecht vinden we het belangrijk om onze inwoners te betrekken bij water en het werk van het waterschap. Zij betalen waterschapsbelasting, en voor hen zorgen we dat er schoon en voldoende water is. In de vorige bestuursperiode hebben we onze inwoners waterbewust proberen te maken door ze te vertellen wie we zijn en wat we doen. Nu zijn we begonnen met de tweede stap: we willen ze ook waterbetrokken maken. We vragen ze om mee te doen.’ De Jong: ‘Als inwoner van het waterschap vind ik de inbreng van burgers zelfs een noodzaak. Ook zij dragen verantwoordelijkheid. Ik stond laatst op straat met iemand te praten die een sigarettenpeuk weggooide. Ik vroeg: “Wil je die peuk in de vuilnisbak gooien?” Daardoor werd hij zich bewust van wat hij deed. Het laat zien: je hebt iedereen nodig om elkaar aan te spreken. Want het veranderen van gewoontes is zo lastig!’ De Buisonjé: ‘Precies, we hebben ambassadeurs nodig. Als waterschap kunnen we het niet alleen.’

Wat houdt De Blauwe Golf in? De Buisonjé: ‘Het is best een uitdaging om inwoners te betrekken bij ons werk. Als bestuur hebben we discussie gehad over de manier waarop. Doe je het met een grote publiekscampagne of kies je een meer geleidelijk proces? Uiteindelijk hebben we voor dat laatste gekozen: De Blauwe Golf. Daarmee sporen we inwoners aan om zelf iets voor het klimaat te doen in hun omgang met water. Wie meedoet krijgt een speldje: De Blauwe Druppel. Al die druppels samen vormen De Blauwe Golf.’ De Jong: ‘Ik was al een paar weken plastic aan het opruimen toen ik hoorde over De Blauwe Golf. Een medewerker van het waterschap sprak me aan terwijl ik bezig was.’ De Buisonjé: ‘Dat is precies de bedoeling van De Blauwe Golf: dat mensen elkaar aanspreken. De golf gaat via via. Steeds meer mensen doen mee door plastic uit het water te halen, tuinen te vergroenen, regentonnen te plaatsen of les te geven over water.’

‘We willen inwoners waterbetrokken maken’

Loopt het zoals verwacht? De Buisonjé: ‘In het begin van de coronatijd was het even stilletjes, maar nu doen er al tientallen mensen mee. En onze filmpjes op Facebook worden goed gedeeld en geliket.’ De Jong: ‘Het valt me wel op dat vooral twintigers en zestigplussers meedoen met De Blauwe Golf. In de tussenliggende leeftijd zijn er nauwelijks mensen voor te porren.’ De Buisonjé: ‘Dat klopt. Er zijn doelgroepen die we minder gemakkelijk bereiken. Naast de veertigers en vijftigers zijn dat bijvoorbeeld de burgers met een migratieachtergrond. Daarom zijn we ook zo blij met algemeen bestuurslid Stephano Stoffel. Hij woont in Amsterdam-Zuidoost, en betrekt zijn achterban goed bij het onderwerp water.’

Hoe lang gaan jullie door met De Blauwe Golf? De Buisonjé: ‘Er zit geen einddatum aan. Het is een kwestie van een lange adem. Je hebt eerst koplopers nodig. Daarna gaat de rest vanzelf meedoen. Natuurlijk evalueren we regelmatig. En we monitoren de tevredenheid van onze inwoners. Ik vind De Blauwe Golf echt een voorbeeld van een bestuurlijke ambitie die je concreet maakt door je inwoners erbij te betrekken.’ De Jong: ‘Soms is het ook weleens ontmoedigend. Dan heb ik zakken met rommel opgeruimd en ligt het de volgende dag weer vol. Maar één keer vroegen mensen of ze konden helpen. Nu maken we iedere zaterdag schoon met een groepje van negen mensen. Zo gaat de golf verder.’ De Buisonjé: ‘Het helpt dat anderen je zien opruimen. Dan gooien ze misschien minder snel iets weg.’

Is burgerparticipatie iets voor andere waterschappen? De Buisonjé: ‘Alle waterschappen kunnen hun burgers laten meedoen. Belangrijk daarbij is dat je goed kijkt naar wat voor soort inwoners je hebt en daarbij aansluit. Bekijk vooral hoe mensen kunnen bijdragen aan wat je als waterschap belangrijk vindt. Wij vinden schoon water belangrijk, dus vragen wij inwoners mee te helpen om het water schoon te krijgen.’ De Jong: ‘Als tip wil ik waterschappen geven dat ze blijven uitleggen wat ze doen. Want eerlijk gezegd wist ik in eerste instantie ook vrij weinig van het waterschap. Dat moeten jullie blijven vertellen.’