Zomer van 2020

Het is een schoolvoorbeeld in cursussen over framing. De Republikeinen in de Verenigde Staten wisten global warming in de beeldvorming om te vormen naar climate change. Daarmee werd het van een door de mens veroorzaakt probleem ineens een vage, lege huls van een benaming van een trend waarin we zitten. Klimaatverandering klinkt als een ver-van-je-bedshow. Het klimaat is zo groot en allesomvattend en wanneer dat verandert, laat je dat over je heen komen. Het is namelijk zo groot dat het onbehapbaar is geworden en elke poging van jou als individu voelt als een zinloze druppel op een gloeiende plaat. Maar als iets klimaatverandering dichtbij brengt, is het wel de zomer van 2020. Het begon in juni met intense hoosbuien die een spoor van vernieling achterlieten in Nederland. Ze zorgden voor weggespoelde voortuinen in Eindhoven, ondergelopen tunnelbakken en kelders in Valkenswaard en enorme stormschade in Veendam. In augustus werd vervolgens de langste hittegolf ooit gemeten. Het sterftecijfer steeg met vierhonderd mensen als gevolg van deze hitte en in de kranten werden verschillende onderzoeken aangehaald die een verband legden tussen hoge temperaturen en rellen, geweld en criminaliteit in steden, in de Schilderswijk in Den Haag en Kanaleneiland in Utrecht. En dan was daar ook nog de listige en genadeloze sluipmoordenaar: de droogte. Landbouw en natuur leden voor het derde opeenvolgende jaar miljoenen euro’s schade. Drinkwaterbedrijven konden met moeite de waterdruk behouden. En de dijken en de waterkwaliteit stonden door de droogte onder grote druk. Zo werd het zwemmen in natuurwater niet alleen verstoord door gevaarlijke muistromen, maar ook door blauwalg en botulisme. Klimaatverandering is dus niet ver weg, maar dichtbij, levensecht en een grote schadepost. Er zullen altijd zaken zijn die misschien nog concreter dan deze klimaatverandering voelen voor veel inwoners en daarmee voorrang krijgen op de politieke agenda: volksgezondheid, het kwijtraken van banen en andere economische malaise, oorlogen, ongelukken. Bij veel van deze zaken kun je echter niet om klimaatverandering als één van de oorzaken of verergerende factoren heen. Klimaatverandering is misschien als term een lege huls, een nietszeggende parapluterm geworden. Laten we hopen dat de Green Deal van Frans Timmermans en consorten in Europa dat niet is, dat de Green New Deal van de Amerikaanse presidentskandidaat voor de Democraten Joe Biden dat niet is en dat het Klimaatakkoord in Nederland dat niet is. We zijn op een punt beland dat we niet meer kunnen kiezen of we meer of minder weersextremen willen. Maar in hoe we schade en overlast in de toekomst zo veel mogelijk beperken valt wel iets te kiezen. Op die keuze willen we in dit nummer van Het Waterschap graag vanuit verschillende invalshoeken ingaan. We kijken vooruit met minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) en onze voorzitter Rogier van der Sande (Unie van Waterschappen), lichten verschillende innovaties uit en laten onder meer zien hoe klimaatadaptatie en burgerparticipatie in waterschap Amstel, Gooi en Vecht hand in hand gaan. Veel leesplezier! Jane Alblas, vormt samen met Judith de Jong de hoofdredactie