Tekst Rianne Waterval

Beeld Hans Tak

Geef jongeren een volwaardige stem

Stemgerechtigde leeftijd verlagen? Goed idee!

De politieke betrokkenheid van jongeren is relatief klein. Toch kun je ze naar de stembus krijgen, bijvoorbeeld door hen serieus te nemen en je politieke agenda begrijpelijk te maken. Hoe eerder je daar mee begint, hoe beter. Vandaar dat de waterschappen investeren in een jeugdwaterschapsbestuur, waterschapslessen en discussiebijeenkomsten met jongeren. ‘Het is mooi om te merken dat je het enthousiasme voor water kan overdragen.’

Aan het woord is de zeventienjarige Anna Spijkervet, nationale jeugddijkgraaf. Gastlessen op scholen, spreken op bijeenkomsten en congressen, debatten leiden, vloggen, een optreden in het Jeugdjournaal.... Spijkervet heeft sinds haar installatie in het voorjaar van 2018 niet stil gezeten. Als jeugdbestuurder van het waterschap Drents Overijsselse Delta kon ze al warmdraaien voor de functie. ‘Nederland is een waterland. Dagelijks zijn er veel mensen aan het werk om ervoor te zorgen dat wij droge voeten hebben. Maar ook op het gebied van klimaatverandering en -adaptatie gebeurt ontzettend veel,’ vertelt Spijkervet. ‘We hoeven niet te roeptoeteren hoe goed de waterschappen hun werk doen. Maar het is wel belangrijk dat jongeren weten wat er wordt gedaan en waarom.’

Jongerendenktank

In 2010 kwamen voor het eerst dertien jongeren bij elkaar die het jeugdwaterschapsbestuur vormden. Inmiddels is de jongerendenktank van de waterschappen flink gegroeid. Spijkervet: ‘Bijna ieder waterschap of hoogheemraadschap heeft een vertegenwoordiger in ons bestuur. We komen regelmatig samen en kijken ook bij elkaar in de keuken.’

‘Voor jongeren is het belangrijk wie het verhaal vertelt,’ aldus Spijkervet. ‘Een zeventienjarige spreekt meer aan dan een zestiger. De belevingswereld sluit beter aan.’ Regelmatig geeft ze voorlichting. ‘Of ik nu op het Jeugdwatercongres spreek of voor een klas met twintig kinderen: het is elke keer weer mooi te merken dat je het enthousiasme voor het water op deze manier kan overdragen.’  

‘Hoe meer
aandacht voor
water in het
onderwijs,
hoe beter’

Tijdens het Rotterdamse Klimaat- en Waterdebat praten scholieren over de klimaatbestendigheid van de stad

Daarnaast vormen social media een belangrijk communicatiemiddel. Al is het binnen het overweldigende aanbod een uitdaging om jongeren te bereiken, waarschuwt Spijkervet. ’Daar heb je een goede strategie voor nodig. Vaak volgen jongeren accounts omdat ze al in een bepaald onderwerp geïnteresseerd zijn.’


Betrokkenheid vergroten

Op 1 februari jongstleden organiseerde de gemeente Rotterdam samen met drie waterschappen het Rotterdamse Klimaat- en Waterdebat voor scholieren over de vraag hoe de stad ook in de toekomst klimaatbestendig te houden. ‘Het waterbewustzijn onder jongeren is over het algemeen niet groot, zij hebben geen watersnood meegemaakt,’ zegt Neeldert van Laar, namens het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard betrokken bij de organisatie. ‘Een debat is een aansprekende manier om de betrokkenheid te vergroten. Zo gaan scholieren echt inhoudelijk met het thema aan de slag.’

Maar er gebeurt meer, bijvoorbeeld in het onderwijs. In aanloop naar de waterschapsverkiezingen ontwikkelde de Unie van Waterschappen samen met ProDemos waterschapslessen voor middelbare scholieren en mbo’ers. De lessen starten met een inleiding over waterschappen en de verkiezingen. Daarna worden er in de klas waterschapsverkiezingen gehouden, en vormen de leerlingen het bestuur van een waterschap.
Het hoogheemraadschap van Rijnland lanceerde half januari het spel Kraak de Klas: een lesbox die een klaslokaal eenvoudig in een escaperoom verandert. Via puzzels leren kinderen spelenderwijs over het zuiveringsproces van het waterschap.
En voor de allerjongsten is er Droppie Water: een website waarop basisschoolleerlingen spelenderwijs leren over het werk van de waterschappen.

‘Maak
watermanagement
een integraal
onderdeel van
het lesprogramma’

Stemgerechtigd

Dergelijke initiatieven juicht Spijkervet toe. ‘Hoe meer aandacht voor water binnen het onderwijs, hoe beter. Het mooiste zou zijn als het thema watermanagement een integraal deel vormt van het lesprogramma,’ stelt ze.

De Raad voor het Openbaar Bestuur onderzoekt op dit moment wat er nodig is om de politieke betrokkenheid van jongeren te vergroten. De resultaten worden voor de zomer verwacht. De focus van het onderzoek ligt op de stemgerechtigde leeftijd. Is een verlaging van achttien naar zestien jaar een goed idee? Spijkervet, met haar zeventien jaar op 20 maart nog niet stemgerechtigd, ziet potentie: ‘Al betaal je op je zestiende nog geen waterschapsbelasting, een verlaging van deze leeftijd zal jongeren stimuleren om eerder na te denken over het werk van de waterschappen en klimaatverandering.’ Ook Van Laar is enthousiast. ‘Watermanagement gaat om vraagstukken voor de lange termijn. Een zestienjarige verdient een volwaardige stem in het debat. Jongeren dragen de consequenties van het huidige beleid. Om ze naar de stembus te krijgen, is het wel zaak te laten zien dat er echt iets te kiezen valt.’

image

Gerelateerde artikelen

Deel dit artikel